Kłamstwo to nic innego jak wypowiedź, która zawiera w sobie nieprawdziwe informacje, nie mające nic wspólnego z rzeczywistością. Czasami korzystamy z tego w “dobrej wierze”, a innym razem zamierzamy kogoś perfidnie oszukać. Nie da się ukryć, że z kłamstwami mamy styczność na co dzień i niekiedy sami po nie sięgamy. Chcemy przy tym doprowadzić, aby wypowiadane przez nas słowa zostały odebrane za prawdziwe (np. w pracy, gdy usprawiedliwiamy swoją nieobecność lub tłumacząc się przed partnerem). Powinniśmy mieć świadomość tego, że kłamstwo generuje spore pokłady stresu i czasami bardzo łatwo jest je wyczuć. Organizm zaczyna się buntować, a nasze zachowanie jest nienaturalne. Jeśli tylko dobrze się w to zaangażujemy bez większych przeszkód uda nam się rozpoznawać kłamców.
Kłamstwo – co tak naprawdę o nim wiemy?
Nie każde kłamstwo musi nieść za sobą negatywne konsekwencje. Czasami nie chcemy kogoś po prostu martwić i dodawać mu stresów. Za każdym razem powinniśmy się jednak dobrze zastanowić nad tym, czy aby na pewno nasz rozmówca nie wolałby znać nawet najgorszej prawdy. Kłamcy nie są zbyt dobrze odbierani przez społeczeństwo, więc nie powinniśmy sięgać po kłamstwa zbyt często. Możemy w ten sposób doprowadzić do sytuacji, w której utracimy wszystkich swoich znajomych, a rodzina przestanie nam ufać.
Ludzie kłamią praktycznie od zawsze i ma to bardzo zróżnicowane podłoże. Najczęściej jednak robimy to po to, aby osiągnąć korzyść:
- materialną,
- psychologiczną,
- społeczną.
Przy pomocy kłamstw jesteśmy w stanie uniknąć wielu konfliktów (np. w gronie rodzinnym, wśród współpracowników lub też bliskich znajomych). Kłamią zarówno panie, jak i panowie. Bardzo często robią to również dzieci, ucząc się tego np. od swoich rodziców oraz rówieśników. Z kłamstwem mamy styczność praktycznie w każdej grupie społecznej.
Jak skutecznie rozpoznać kłamcę? Przydatne wskazówki
Zastanówmy się w tym momencie jak skutecznie rozpoznać kłamcę w naszym najbliższym otoczeniu. Niekiedy taka wiedza okaże się bardzo przydatna, gdyż w ten sposób unikniemy wielu problemów, zmartwień oraz przykrych doświadczeń. Zwracajmy uwagę na następujące szczegóły:
- widoczne zmiany w zachowaniu oraz wyglądzie – nasz rozmówca stanie się zdenerwowany i poirytowany, zacznie się pocić, a na jego twarzy pojawią się rumieńce. Dochodzi do wzrostu napięcia mięśni i temperatury ciała. Większa ilość potu pojawi się zwłaszcza w dolnej części twarzy (np. nad wargą),
- widoczne zmiany w mowie ciała – reakcje naszego ciała na kłamstwa są bardzo szybkie oraz łatwo zauważalne, trudno będzie nam je w jakikolwiek sposób ukryć. Dojdzie do przyspieszonego oddechu i zmiany postawy (ramiona zaczną sztywnieć, a sylwetka pochyli się do przodu),
- mimowolne wyrazy twarzy oraz nadmierna ekspresja – nienaganna do tej pory mimika twarzy odejdzie w zapomnienie,
- częste dotykanie szyi – jest to jedna z najpoważniejszych oznak nadmiernego stresu i tzw. reakcja obronna,
- częste zakrywanie ust – podświadomie dążymy do tego, aby jak najmniej mówić, ponieważ czujemy, że w pewnym momencie możemy się po prostu zdradzić i nasze kłamstwa wyjdą na jaw,
- unikanie kontaktu wzrokowego.
Jak widać istnieje wiele różnych szczegółów, które mogą wskazywać na to, że mamy do czynienia z kłamcami. Wbrew pozorom kłamstwo jest bardzo łatwe do wykrycia, a jeśli ktoś ma w tym spore doświadczenie nie będzie miał większych trudności z tym, aby zdemaskować kłamcę. Musimy na to uważać zwłaszcza wtedy, gdy kłamiemy w pracy czy też w jakichś ważnych sprawach życiowych. Może to później generować spore problemy.
Potencjalne oszustwa mogą zostać wykryte przy użyciu wariografu (dochodzi do pomiaru ruchu ciała, częstotliwości oddechu, potliwości, pulsu i ciśnienia krwi). Takie urządzenie wykorzystywane jest jednak w cięższych przypadkach, przez wykwalifikowanych specjalistów. Najpierw porusza się tematy neutralne, później przechodzi się do pytań kontrolnych, a na końcu do krytycznych.
Kłamstwo – co z głosem i sposobem mówienia?
Kłamstwo ma niebagatelny wpływ na zmianę głosu oraz sposobu mówienia. Wiedzmy o tym, że kłamstwo doprowadza do sytuacji, w której nasze tempo mówienia gwałtownie wzrasta, a odpowiada za to nadmierna dawka stresu i zdenerwowania. Jeśli chodzi o sposób mówienia staniemy się zdecydowanie bardziej formalni i wyważeni. Skupiamy się na tym co mówimy. Osoby, które dobrze nas znają będą to mogły łatwo wyłapać. W końcu nie każdy zachowuje się tak na co dzień.
Kłamcy bardzo często powtarzają również, że w danym momencie mówią szczerze, są uczciwi i nie tolerują osób, które kłamią w najprostszych sprawach. Przy podstawowych pytaniach ze strony rozmówcy zaczniemy się jednak gubić i pokrętnie na nie odpowiadać. W naszych wypowiedziach pojawi się też sporo niespójności, ale to zaangażowanie naszych rozmówców ma największy wpływ na to, czy zdołają je wyłapać.
Jak reagować na kłamców? Cenne porady
Nie wszyscy wiedzą jak reagować na kłamców. Jeśli znajdziemy ich w swoim otoczeniu powinniśmy do nich podchodzić bardzo ostrożnie i z nieufnością. Osoby, które nie są z nami szczere bardzo łatwo mogą nas później obgadywać i plotkować na nasz temat, zdradzając przy tym jakieś ważne sekrety.
Zdemaskowanie kłamcy nigdy nie jest łatwe, zwłaszcza gdy zbudowaliśmy z nim wcześniej jakąś relację. Taka osoba może się łatwo obrazić i nie chcieć z nami rozmawiać. Jeśli nie mamy konkretnego pomysłu na to jak podejść kłamcę możemy zdecydować się na zadanie nieoczekiwanego pytania, które naprowadzi go na to, iż jesteśmy w posiadaniu pewnej wiedzy na poruszane przez niego tematy. Nie bójmy się pytać o szczegóły, kłamca może się łatwo “wkopać”. Jeśli kłamstwo wyjdzie na jaw naszemu rozmówcy z pewnością będzie głupio i najprawdopodobniej zacznie nas za to przepraszać. W sytuacji, gdy wiemy, że druga osoba kłamie i nie zależy nam na jej opinii możemy ją “postawić pod ścianą” i skonfrontować taką osobę z faktami.
To od nas samych oraz od propagowanego podejścia do życia zależy to, jak zareagujemy na kłamstwo. Na pewno nie powinniśmy być agresywni oraz złośliwi, gdyż nie doprowadzi to do niczego dobrego, a może się zakończyć wielką kłótnią. Unikajmy tego zwłaszcza w pracy oraz w gronie rodzinnym.
Kłamstwo – krótkie podsumowanie
Kłamstwo towarzyszy nam od bardzo dawna i jest to wypowiedź, która zawiera w sobie nieprawdziwe informacje (nie ma żadnego odzwierciedlenia w rzeczywistości). Kłamią zarówno osoby młode, jak i dużo starsze. Tyczy się to kobiet, mężczyzn, jak i dzieci – niezależnie od zajmowanej pozycji społecznej.
Kłamać można perfidnie lub też w “dobrej wierze”. Najczęściej sięgamy po kłamstwo, aby odnieść z tego tytułu korzyść materialną, społeczną lub psychologiczną. Dzięki kłamstwom jesteśmy w stanie uniknąć wielu konfliktów.
Rozpoznanie kłamcy nie powinno być dla nas niczym trudnym. Wystarczy zwrócić uwagę na zmiany w zachowaniu i wyglądzie (zdenerwowanie, irytacja, nadmiar potu, rumieńce), zmiany w mowie ciała (przyspieszony oddech, pochylona do przodu sylwetka), nadmierną ekspresję, mimowolne wyrazy twarzy, częste dotykanie szyi i zakrywanie ust, unikanie kontaktu wzrokowego, zmianę głosu (tempo mówienia wzrasta) oraz zmiany w sposobie mówienia (stajemy się formalni i wyważeni).
Reagować na kłamstwo możemy na wiele różnych sposobów. Zależy to od naszego podejścia oraz zbudowanej relacji z rozmówcą. Kłamcę możemy szybko zdemaskować (zacznie nas przepraszać lub się na nas obrazi), postawić go “pod ścianą (skonfrontować go z faktami) lub też zadać mu nieoczekiwane pytania. Pamiętajmy o tym, aby takiej osobie nie ufać i nie powierzać jej żadnych sekretów.
